Το μεγάλο πρόβλημα της χώρας είναι ότι όλα ξεκινούν και καταλήγουν στην Αθήνα
Ο Γιάννης Μπεχράκης έλεγε ότι πάει εκεί που οι άλλοι φεύγουν, για να αναδείξει τις εικόνες που η κοινωνία πρέπει να δει. «Να μην μπορείτε να πείτε ότι δεν ξέρατε», συνήθιζε να λέει. Κι εσείς ως δημοσιογράφος προσπαθήσατε να κάνετε το ίδιο με τους «Πρωταγωνιστές». Έχει αποτέλεσμα πιστεύετε;
Ο Γιάννης ήταν ένας υπέροχος τύπος. Σεμνός, τολμηρός και διαβασμένος. Και προσπαθούσε, όντως, συνεχώς να δείξει στους ανθρώπους αυτό που έπρεπε να δουν. Δυστυχώς όμως πολύς κόσμος δεν θέλει να βλέπει. Τις κοιτούσε τις εικόνες του Γιάννη, τον εντυπωσίαζαν, έκανε λάικ αλλά δεν τις έβλεπε. Αν τις έβλεπε, θα ήταν διαφορετικά. Ο κόσμος μας δηλαδή θα ήταν διαφορετικός.
Και στην πολιτική κατά ένα τρόπο κάνετε αυτό που κάνατε και στην δημοσιογραφία. Δείχνετε ένα πρόβλημα ή δείχνετε μια λύση. Ποιος όμως είναι πιο αποτελεσματικός; Ο δημοσιογράφος ή ο πολιτικός;
Τον τολμηρό δημοσιογράφο ή τον τολμηρό φωτορεπόρτερ μπορεί να τον πιστέψουν περισσότεροι. Τον τολμηρό πολιτικό όμως μπορεί να τον νικήσει η καχυποψία. «Γιατί μας τα λέει τώρα αυτά;», «τι έχει να κερδίσει;». Ο κόσμος είναι κουρασμένος από τα ψέματα των παραδοσιακών πολιτικών, όλων αυτών που έχουν στόχο μόνο την εξουσία, οπότε αν τους πεις κάποιες αλήθειες πολλοί θα γυρίσουν και θα πουν «μπα ψέματα μας λέει και αυτός».
Ο θάνατος ενός φίλου, συναδέλφου ή δάσκαλου, όπως ήταν ο Γιάννης, ταράζει. Και ταράζει ακόμη περισσότερο όταν βλέπουμε να δηλώνουν ξαφνικά φίλοι του και άτομα τα οποία μέχρι χθες ήταν επικριτές του, ίσως γιατί αυτό χαρίζει 5 λεπτά δημοσιότητας. Το θεωρείτε χαρακτηριστικό της εποχής μας;
Στην κηδεία της Ρίκας Βαγιάννη πήγε και στάθηκε δίπλα από το φέρετρο της ένας πολιτικός που η Ρίκα δεν είχε χαιρετήσει ποτέ όσο ζούσε. Και μετά έκανε και δηλώσεις στις κάμερες. Τώρα θα σηκωθεί η Ρίκα και θα του ζητήσει τον λόγο, σκέφθηκα. Και μετά γέλασα. Έτσι είναι οι άνθρωποι. Πλευρίζουν τους σημαντικούς νεκρούς μήπως και πάρουν λίγο από την σημαντικότητά τους.
Πότε ήταν η τελευταία φορά που είδατε τον Γιάννη Μπεχράκη; Είχατε συνεργαστεί ποτέ;
Τελευταία φορά τον είχα δει στο σπίτι του στο Παγκράτι. Πέρυσι. Δεν είμασταν φίλοι. Δεν θα ερχόταν δηλαδή από το ταξίδι και θα έλεγε «να πάρω τον Σταύρο». Είχαμε βρεθεί και στην Μυτιλήνη τότε με τις μεγάλες καραβιές των προσφύγων. Και είχαμε δουλέψει πλάι πλάι στα χρόνια του ’80. Εγώ ρεπόρτερ, αυτός φωτορεπόρτερ. Και μετά, με τους Πρωταγωνιστές, άμα μας έλειπε καμιά μεγάλη εικόνα, στον Γιάννη καταφεύγαμε. Η απώλειά του υπενθυμίζει το ανερμήνευτο και το άδικο του θανάτου. Ήταν μόλις 58 χρονών, έκανε το σωστό, είχε ξεφύγει από του χάρου τα δόντια και τον νίκησε μια κωλοαρρώστια.
Οι πολίτες συχνά βλέπουν τους πολιτικούς να δειλιάζουν να πάρουν αποφάσεις, να καθυστερούν να λύσουν προβλήματα, λες και η ζωή είναι αιώνια. Μήπως θα έπρεπε οι πολιτικοί να επισκέπτονται υποχρεωτικά μια φορά τον μήνα ένα θάλαμο εντατικής ή τα επείγοντα ενός νοσοκομείου;
Δεν είναι κακή ιδέα. Αλλά να τις επισκέπτονται μόνοι τους. Όχι με μια κουστωδία συνδικαλιστών, γιατρών και αστυνομικών. Να μην υπάρχουν φίλτρα δηλαδή και διαμεσολαβητές. Οι περισσότεροι πολιτικοί, κυρίως πέριξ της εξουσίας, έχουν μια απόσταση από την πραγματική ζωή. Τους παίρνει το αυτοκίνητο από το σπίτι τους και τους αφήνει στο προαύλιο της Βουλής… Και από εκεί, τους παίρνει ξανά το αυτοκίνητο και τους πάει σε μια κομματική συνάντηση. Τι να δουν; Τι να αισθανθούν;
Έχετε ξεκαθαρίσει ότι το Ποτάμι θα είναι «παρών» στις ευρωπαϊκές και τις εθνικές εκλογές. Ποια είναι η πρότασή σας όμως για τις επερχόμενες περιφερειακές και δημοτικές εκλογές; Τι προτείνει το Ποτάμι για την Κεντρική Ελλάδα, μια περιοχή με βουνά, νησιά και πεδιάδες;
Το Ποτάμι είναι αντίθετο με τα χρίσματα. «Στην Χαλκίδα θα ψηφίσετε τον ένα», «στην Λαμία τον άλλο». Τα τοπικά μας στελέχη θα υποστηρίξουν αυτούς που θεωρούν ικανούς για τη θέση του δημάρχου ανεξαρτήτως χρώματος. Σε μια πόλη μπορεί να είναι ένας αριστερός υποψήφιος, σε μια άλλη ένας δεξιός δήμαρχος και σε μια τρίτη ένας Ποταμίσιος. Δεν έχουμε κόμπλεξ απέναντι στους ικανούς. Όπου τους βρούμε, τους στηρίζουμε χωρίς να τους ζητάμε πολιτικά πιστοποιητικά.
Στο Φόρουμ των Δελφών, στην καρδία της Κεντρικής Ελλάδας και στον αρχαίο ομφαλό της Γης, 2.500 σύνεδροι παρακολούθησαν δεκάδες ομιλίες και συζητήσεις. Ήσασταν ένας από τους ομιλητές και φέτος όπως και πέρυσι. Πώς είδατε εσείς την ανταπόκριση της τοπικής κοινωνίας αλλά κυρίως των τοπικών αρχών σε αυτή την απαιτητική και διεθνή πλέον διοργάνωση, στην οποία συμμετέχουν δεκάδες σημαντικές προσωπικότητες από όλον τον κόσμο;
Το Φόρουμ των Δελφών μπορεί να γίνει το όχημα για μια άλλου τύπου ανάπτυξη της περιοχής. Και δεν μιλώ μόνο για τις πέντε μέρες που διαρκεί το Φόρουμ. Και εκεί πρέπει να υπάρχουν ειδικοί σχεδιασμοί, αλλά η μεγάλη προσπάθεια του Δήμου, σε συνεργασία με την Περιφέρεια, είναι να επανασχεδιαστεί το μέλλον της περιοχής με βάση το Φόρουμ. Και δεν υπερβάλλω. Δεν έχουν πολλές περιοχές την τύχη να τις επισκέπτονται κάθε χρόνο πρέσβεις, διανοούμενοι, δημοσιογράφοι, πολιτικοί, άνθρωποι που γράφουν ιστορία. Όλοι αυτοί πρέπει να γίνουν πρεσβευτές των Δελφών.
Γνωρίζετε ότι είναι πιο εύκολο να πάει κάποιος πολίτης με μέσα μαζικής μεταφοράς από την Χαλκίδα στην Αθήνα από το να πάει στους Δελφούς ή στη Λαμία;
Το μεγάλο πρόβλημα της χώρας. Όλα ξεκινούν και όλα καταλήγουν στην Αθήνα. Δεν μπορεί όμως να είναι αυτό το μέλλον. Η Ευρώπη θέλει δυνατή περιφέρεια. Αν αυτό δεν συμβεί και τα πόδια συνεχίζουν να εξασθενούν, τότε η χώρα δεν θα καλύψει ποτέ το χαμένο έδαφος. Η ουσιαστική αποκέντρωση λοιπόν – πόρων, ευθυνών, αρμοδιοτήτων – δεν είναι απλώς ένα Ποταμίσιο αφήγημα, είναι όρος επιβίωσης για την Ελλάδα.
Όταν ήσασταν δημοσιογράφος, εντοπίζατε τα λάθη των πολιτικών. Σήμερα έχετε διατηρήσει την δυνατότητα να εντοπίζετε τα λάθη του πολιτικού Θεοδωράκη;
Όταν είσαι 30 χρόνια δημοσιογράφος, η κριτική σου ματιά απέναντι σε όλα και σε όλους, ακόμη και στον ίδιο σου τον εαυτό, είναι πολύ ισχυρή. Είμαι αυστηρός λοιπόν με τα λάθη μου. Αλλά και αν καμιά φορά δεν τα δω εγώ, έχω φίλους που τα εντοπίζουν και μου τα λένε.
Ελευθερία του τύπου υπάρχει; Τι συμπέρασμα έχετε βγάλει μετά από 30 χρόνια δημοσιογραφίας. Ή είμαστε ελεύθεροι να γράφουμε ό,τι θέλουμε αρκεί να το επιτρέπει ο εκδότης; Και πόσο αυτή η στάση έχει αρνητικές συνέπειες για την κοινωνία;
Ο εκδότης και, δυστυχώς, πολλές φορές ο πολιτικός που είναι φίλος του εκδότη, καθορίζει σε αρκετές περιπτώσεις αυτά που λέει μια εφημερίδα ή ένα ραδιόφωνο ή ένα σάιτ. Και όσο πιο μικρή είναι η αγορά των Μέσων, όσο πιο αδύναμοι αισθάνονται οι δημοσιογράφοι, τόσο πιο σιωπηλοί είναι μπροστά στις παρεμβάσεις των εκδοτών και άλλων ισχυρών. Χαμένη από αυτό βγαίνει βέβαια η κοινωνία. Δεν μαθαίνει ποτέ όλη την αλήθεια. Και σιγά σιγά όλο και λιγότερο άνθρωποι πηγαίνουν μακρύτερα από εκεί που τους επιτρέπουν αυτοί που ελέγχουν την πληροφόρηση.
Ασχολείστε και ο ίδιος με την φωτογραφία και στο Instagram σας δημοσιεύετε συχνά φωτογραφίες που δεν είναι οι τυπικές για έναν πολιτικό. Ποιο κάδρο θα σας ερχόταν στο μυαλό ως συμβολισμός της σημερινής Ελλάδας;
Μου βάζετε κάτι εξαιρετικά δύσκολο. Πως να κλείσεις σε μια φωτογραφία την αλλοπρόσαλλη πατρίδα μας; Τα καλά και τα κακά της; Η φωτογραφία πάντως του Μπεχράκη με έναν πατέρα να προχωράει μέσα στην βροχή έχοντας το παιδί του στην αγκαλιά, πρέπει να υπάρχει συνέχεια στο μυαλό μας. Μπορεί να εικονίζει το μοναχικό ταξίδι ενός πρόσφυγα, αλλά μπορεί να είμαστε και εμείς που προσπαθούμε να σώσουμε ό,τι αγαπάμε σε ένα δρόμο που δεν είναι πάντα φιλικός.