Προτεραιότητα η παιδεία
Η Βουλή κύριε Τσίπρα δεν ξεκινά σήμερα. Το κομματικό σας λογύδριο μπορούσατε να το βγάλετε και χθες και την προηγούμενη εβδομάδα.
Εγώ δεν θα σας ακολουθήσω. Θα σας πω μόνο αυτό: τα εγκλήματα του παρελθόντος δεν δικαιολογούν τα νωπά εγκλήματα του παρόντος.
Και επιτρέψτε μου να θεωρώ την παιδεία σημαντικότερη από το χρέος, εξ ου και η γραβάτα.
Η ζημιά που κάνουμε στην οικονομία μπορεί κάποτε να διορθωθεί. Η ζημιά που κάνουμε στην παιδεία δεν διορθώνεται με νόμους και υπουργικές αποφάσεις.
Κανένα από τα κόμματα -αν εξαιρέσεις το Ποτάμι που δεν υπήρχε- δεν είναι αθώο του αίματος στην παιδεία. Και δεν αναφέρομαι μόνο στα κόμματα που κυβέρνησαν. Τα σχολεία και ιδιαίτερα τα πανεπιστήμια ήταν πάντα στα χέρια κομμάτων, ενίοτε και της αντιπολίτευσης. Άρα η ευθύνη για την κατάντια της παιδείας είναι διακομματική.
Για ποια δημόσια εκπαίδευση μιλάμε; Είμαστε υπερήφανοι που τα παιδιά μας παιδεύονται περισσότερο και οι γονείς πληρώνουν περισσότερο για να έχουμε το χειρότερο εκπαιδευτικό σύστημα στην Ευρώπη;
Ας ξεκινήσω με το μάθημα που παίρνουμε όλοι 20αρια:
Θρησκευτικά – Α’ Γυμνασίου.
Μία ώρα τη βδομάδα φυσική. Μία ώρα τη βδομάδα πληροφορική. Μία ώρα τη βδομάδα βιολογία. Και δύο ώρες θρησκευτικά. Αυτό το σχολείο χρειαζόμαστε;
Πρέπει να τολμήσουμε. Και πρέπει να τολμήσει και η Εκκλησία. Το κατηχητικό στα σχολεία προσβάλλει και την Ορθοδοξία. Τα ρολόγια των θρησκευτικών πρέπει να έρθουν στο 2016. Το Ποτάμι σας καλεί να τολμήσουμε και λίγο παραπάνω. Πρέπει να ανοίξουμε την συζήτηση για τον χωρισμό κράτους – Εκκλησίας.
Όμως όπως έγραψε και ο Σταύρος Τσακυράκης: «Ο χωρισμός κράτους και Εκκλησίας απαιτεί σοβαρότητα, συμμαχία με τους πιστούς που αντιλαμβάνονται ότι ο χωρισμός θα είναι ευεργετικός, όχι μόνο για το κράτος αλλά και για την ίδια τους τη θρησκεία και φυσικά με τη διαβεβαίωση απόλυτου σεβασμού στην πίστη του καθενός και στο δικαίωμα της λατρείας του».
Η αναθεώρηση του Συντάγματος, που ελπίζω ότι δεν θα γίνει τσαπατσούλικα όπως ο εκλογικός νόμος, είναι μια μεγάλη ευκαιρία για ένα διάλογο χωρίς φόβο και πάθος.
Στην εκκλησία υπάρχουν αρκετοί ιεράρχες -γήινοι και μετριοπαθείς- με πρώτο τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, που θα πρέπει να μην φοβηθούν αυτόν τον διάλογο.
Παιδιά μεταναστών και προσφύγων
Στους τίτλους και τα ωραία λόγια όλοι συμφωνούμε. «Τα προσφυγόπουλα έχουν δικαίωμα στην μάθηση. Τα προσφυγόπουλα είναι και δικά μας παιδιά…». Πρέπει να δούμε όμως πώς θα το πετύχουμε.
Βήμα πρώτο: Όσα παιδιά έχουν εξοικείωση με τη μαθησιακή διαδικασία πρέπει να ενταχθούν στα σχολεία της γειτονιάς τους. Παρεμπιπτόντως ένα μικρό -συμβολικό έστω- βάρος πρέπει να πάρουν και τα ιδιωτικά σχολεία στα πλαίσια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν λόγο να φοβούνται. Αντιθέτως η αμορφωσιά και τα γκέτο είναι ο εχθρός μας.
Και θέλω εδώ να εξάρω τη στάση του Αρχιεπισκόπου Κρήτης, σε μια δύσκολη στιγμή που κάποιοι προσπάθησαν να ορθώσουν τείχη ανάμεσα στους Κρητικούς και στους πρόσφυγες και στους μετανάστες.
Όμως δεν αρκεί αυτή η λύση κ. Φίλη. Δεν αρκεί η λύση να πεις ότι τα παιδιά από τους καταυλισμούς μπορούν να πηγαίνουν στα σχολεία της περιοχής τους.
Επιτρέψετε να σας πω μια προσωπική ιστορία. Στα πρώτα χρόνια της δημοσιογραφικής μου πορείας, αρχές της δεκαετίας του ’80, ασχολήθηκα παράλληλα με την επιμόρφωση των Ρομά. Έχω δοκιμάσει λοιπόν τα όσα θα σας πω στην πραγματική ζωή.
Στην Αγία Βαρβάρα τα τείχη έπεσαν. Τα παιδιά των Ρομά – τα παιδιά των τσιγγάνων – είναι πολλές φορές σημαιοφόροι στα σχολεία και κανείς πια δεν παραξενεύεται.
Στο Σοφό όμως, στον Ασπρόπυργο, στον Δενδροπόταμο στη Θεσσαλονίκη, στη Νέα Ιωνία Βόλου και σε άλλες κλειστές κοινότητες Ρομά, αποτύχαμε. Παρά τις προσπάθειες, τα πούλμαν, τα καλοπιάσματα, τα επιδόματα στους γονείς, τα παιδιά δεν έφυγαν από τους καταυλισμούς. Φεύγουν τις πρώτες μέρες και με τα πρώτα ζόρια σταματούν το σχολείο.
Εδώ λοιπόν πρέπει να δράσουμε διαφορετικά. Σχολεία του δρόμου – σχολεία μέσα στους καταυλισμούς και των Ρομά και των μεταναστών για τα παιδιά που δεν έχουν σχολική εμπειρία και δεν θα πάνε στα σχολεία της γειτονιάς.
Δεν θέλουμε πέντε παιδιά από όλο τον καταυλισμό στα σχολεία. Θέλουμε και τα 100 παιδιά του καταυλισμού να έρθουν σε επαφή με τα γράμματα. Αυτή θα είναι η νίκη μας.
Και θα πρέπει, επιτρέψτε μου, να είμαστε αυστηροί με τους γονείς τους. Η παραμονή τους στην χώρα μας εξαρτάται και από τον σεβασμό του δικαιώματος των παιδιών τους να μορφωθούν. Αυταρχικές συμπεριφορές που θέλουν τα κορίτσια να μην μαθαίνουν γράμματα ή τα αγόρια να σταματούν το σχολείο όποτε το πει ο πατριάρχης της οικογένειας δεν περνάνε εδώ. Καθαρές κουβέντες. Τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών, των παιδιών δεν είναι διαπραγματεύσιμα στο όνομα οποιαδήποτε παράδοσης.
Παιδικοί σταθμοί:
Οι έρευνες δείχνουν ότι η προσχολική αγωγή καθορίζει τουλάχιστον το ένα τρίτο της επιτυχίας ή αποτυχίας του ανθρώπου. Οι ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στην παιδεία δεν αρχίζουν από τα Πανεπιστήμια, αλλά από τα Νηπιαγωγεία και τα Δημοτικά. Έχει πλέον αποδειχθεί ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος μείωσης της ανισότητας είναι η επένδυση στην προσχολική ηλικία.
Και πρέπει να είναι μέλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η εξασφάλιση προσχολικής εκπαίδευσης και τροφής για όλα τα παιδιά της ηπείρου, για τα παιδιά των ανέργων, για τα παιδιά των «κοινωνικά αποκλεισμένων» οικογενειών.
Φέτος παρά τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης 37.000 παιδιά θα μείνουν εκτός παιδικών σταθμών. Είναι το 30% των παιδιών που είχαν κάνει αιτήσεις.
Μέχρι να δούμε λοιπόν τι θα κάνει η Ευρώπη, 50 εκατομμύρια θα έφταναν για να μη μείνει κανένα παιδί εκτός παιδικού σταθμού -57 εκατομμύρια για την ακρίβεια. Λίγο παραπάνω από ένα εκατομμύριο ανά υπουργείο. Αλλά η προτεραιότητα και σήμερα και πάντα είναι οι παντοειδείς υπουργικοί σύμβουλοι…και όχι οι ανάγκες των φτωχών οικογενειών.
Επαγγελματική εκπαίδευση:
Αυξάνουμε συνεχώς τον αριθμό εισακτέων στα πανεπιστήμια. Φτάσαμε στους 70.000. Τα πανεπιστήμια καταρρέουν αλλά οι οικογένειες μπορεί να είναι ικανοποιημένες ότι το παιδί τους θα είναι αύριο πτυχιούχος άνεργος και όχι απλώς άνεργος. Έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό ανέργων πτυχιούχων παγκοσμίως.
Και η επαγγελματική και τεχνολογική εκπαίδευση είναι το αποπαίδι μας, είτε μιλάμε για ΤΕΙ, είτε για επαγγελματικά λύκεια.
Δεν υπάρχει επαγγελματικός προσανατολισμός. Τα παιδιά επιλέγουν με βάση τα στερεότυπα, τα απωθημένα των γονιών τους και τις τηλεοπτικές μόδες.
Είναι όμως λάθος. Η σύγχρονη επαγγελματική εκπαίδευση είναι το καμάρι της παιδείας σε άλλες χώρες. Το 51% των γερμανών μαθητών επιλέγουν αυτή την εκπαιδευτική οδό. Στη Γαλλία είναι το 30%. Οι μαθητές δεν μαθαίνουν απλά κάτι στο σχολείο, ασκούνται στην πραγματική δουλειά.
Οι τεχνικές ειδικότητες, οι χειρωνακτικές εργασίες δεν είναι δεύτερη επιλογή. Εδώ όμως τα παιδιά μας θα το ανακαλύψουν αφού τελειώσουν την νομική ή τις δημόσιες σχέσεις.
Σπρώχνουμε δηλαδή τα παιδιά μας σε λάθος επιλογές, σπαταλάμε χρήματα, σπαταλάμε τα χρόνια τους και έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό αποφοίτων που δεν αγαπάνε αυτό που σπούδασαν.
Αναβάθμιση λοιπόν της επαγγελματικής, τεχνικής εκπαίδευσης με δυνατότητες πρακτικής άσκησης και διασύνδεση με την παραγωγή.
Μη κρατικά Πανεπιστήμια:
Να’ μαστε λοιπόν στην χώρα του παραλόγου
Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει το παρών στα εγκαίνια της νέας πτέρυγας
κολεγίου! Αρχές Σεπτεμβρίου στο Μαρούσι – και καλά κάνει. Ο Πρωθυπουργός, την άνοιξη, αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας οικονομικών επιστημών -εδώ θα μπορούσε να έχει κάποιος τις ενστάσεις του αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας.
Διδάκτορας, λοιπόν, ο κ.Τσίπρας ιδιωτικού πανεπιστημίου της Σμύρνης!
Για να μην σας πω για τον πρύτανή σας που όταν ήταν στην Θεσσαλονίκη διαδήλωνε εναντίον των μη κρατικών πανεπιστημίων και μετά έπαιρνε το αεροπλάνο και έφευγε για την Κύπρο όπου δίδασκε σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο.
Και βέβαια ο παραλογισμός που ζήσαμε και σήμερα. Πολιτικοί που έχουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία να υμνούν μόνο τα δημόσια σχολεία και να πολεμούν τα ιδιωτικά. Πόσο υποκριτές πια!
Αυτός ο παραλογισμός λοιπόν πρέπει να τελειώσει. Μη κρατικά πανεπιστήμια ΤΩΡΑ. Αυτό πρέπει να είναι το σύγχρονο αίτημά μας.
Ήδη έχουμε χάσει χρόνο και πολύ χρήμα. «Χάνουμε» τα παιδιά μας, δεκάδες χιλιάδες παιδιά που φεύγουν για καλά αλλά και κακά πανεπιστήμια σε όλον τον κόσμο από Αμερική μέχρι Αλβανία. Η Τουρκία έχει περισσότερους από 50 χιλιάδες ξένους φοιτητές στα ιδιωτικά της πανεπιστήμια.
Και μην νομίζετε ότι η άρνηση των μη κρατικών πανεπιστημίων είναι αριστερά… Σας πρόλαβε η Χούντα! Αυτοί πρώτοι διακήρυτταν ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα καταστρέψουν την παιδεία, γιατί θα σταματήσει ο έλεγχος του κράτους.
Στο περιεχόμενο της μάθησης, το δυνατό δημόσιο πανεπιστήμιο δεν φοβάται τον ανταγωνισμό από αναγνωρισμένα μη κρατικά πανεπιστήμια.
Συμβούλια:
Και πάμε στα πολύ δυσάρεστα Ένας ακόμη πρόεδρος ιδρύματος, ο κ. Γιάννης Τσιτσικλής του ΜΙΤ, που ήρθε για να βοηθήσει τη χώρα του παραιτήθηκε από το Χαροκόπειο. Πιο πριν είχε παραιτηθεί ο Δημήτρης Μπερτσιμάς, και αυτός του ΜΙΤ. Είχε παραιτηθεί από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το ίδιο και ο Γρηγόρης Σηφάκης του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης παραιτήθηκε από το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Διώχνετε τους διακεκριμένους Έλληνες από τα Συμβούλια Διοίκησης των Πανεπιστημίων και επαναφέρετε τους αιώνιους φοιτητές
Και μόνο ότι έχετε υφυπουργό τον κ. Πελεγρίνη
- ο οποίος παρεμπιπτόντως θέλει να γράψει ξανά και την ιστορία του ολοκαυτώματος-
Και μόνο λοιπόν ότι είναι μπροστά ο κ.Πελεγρίνης ο εξολοθρευτής των Συμβουλίων δείχνει τις προθέσεις σας
. Μίλησα λοιπόν και με τους τρεις, και με τον κ.Σηφάκη, και με τον κ.Μπερτσιμά και τον κ.Τσιτσικλή. Να σας πω τι μου είπαν: «Ήρθαμε να βοηθήσουμε αλλά όλοι ήταν καχύποπτοι. Βολεμένοι καθηγητές, φοιτητικές παρατάξεις συντεχνιακά συμφέροντα. Και ο ΣΥΡΙΖΑ εχθρικός. Ήρθαμε να προτείνουμε λύσεις για την αντιμετώπιση της κακοδιαχείρισης, να κάνουμε τα ιδρύματα εξωστρεφή, καινοτόμα να τα διασυνδέσουμε με την παραγωγή και μας θέλουν διακοσμητικούς. Ε δεν έχουμε υπάρξει ποτέ στη ζωή μας διακοσμητικοί». Και έφυγαν.
Αντί να τους καταργήσετε με ένα νόμο και ένα άρθρο όπως είναι η αγαπημένη σας μέθοδος – να κάνουμε και κανένα αστειάκι τους σπρώχνετε στην απαξίωση.
Γιατί;
Και πάμε στην απάντηση που είναι και η μεγάλη πληγή: Κομματοκρατία, κομματικές νεολαίες, κομματικοί καθηγητές.
Τα πανεπιστήμια αντιμετωπίζονται σαν πεδία κομματικής δράσης, σαν στρατώνες για την εύρεση μαχητών και χειροκροτητών.
Για να μην τα πολυλογούμε έχουμε μια πρόταση προς όλους σας: καταργήστε τις κομματικές σας νεολαίες μέσα στα πανεπιστήμια. Αφήστε τα πανεπιστήμια να αναπνεύσουν. Αφήστε τους φοιτητές να συνεννοηθούν, να συμμετέχουν, να διεκδικούν. Αλλά όχι κατ’ εντολή της Κουμουνδούρου, της Χαριλάου Τρικούπη, της Πειραιώς…
Στις φοιτητικές εκλογές να μην ψηφίζονται κομματικές παρατάξεις, αλλά να ψηφίζονται πρόσωπα, προσπάθειες και ιδέες. Τολμάτε; Φοβάμαι πως όχι. Αν και θα ήταν μια καλή αρχή. Γιατί τα ακαδημαϊκά και κομματικά συμφέροντα δεν συγκλίνουν.
Οι κομματικές φοιτητικές παρατάξεις εθίζουν τον φοιτητή από νωρίς σε πελατειακές πρακτικές και δοσοληψίες, γνωστές σε όλους μας, μαθαίνουν στους νέους ότι μπορείς να προχωρήσεις μόνο με την κομματική γνωριμία κι όχι με την αξία.
Αποσπάσεις Δασκάλων και καθηγητών:
Πέρυσι το Γενάρη ο κ. Φίλης είχε δώσει στοιχεία για τις αποσπάσεις εκπαιδευτικών. Είναι πάνω από 1.000:
370 στην κεντρική υπηρεσία του υπουργείου.
127 είναι σε γραφεία βουλευτών και 62 σε κόμματα.
241 στην τοπική αυτοδιοίκηση.
74 στην Εκκλησία.
Ο κ. Φίλης μας ζήτησε να πούμε πόσοι εκπαιδευτικοί είναι αποσπασμένοι στο κόμμα. Το Ποτάμι απάντησε: Ένας. Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως και οι ΑΝΕΛ δεν απάντησαν.
Προτείνουμε να μπει όριο στις αποσπάσεις στα κόμματα και στους βουλευτές. Να επιστρέψουν οι καθηγητές στα σχολεία τους. Γιατί οι δάσκαλοι θα αλλάξουν το σχολείο και το σχολείο πρέπει να είναι το κύριο πεδίο δράσης τους, ‘οχι τα κόμματα.
Πρέπει να τους αξιολογήσουμε Να φύγουν όσοι δεν είναι ικανοί. Και όλοι οι άλλοι να χτίσουν ένα σχολείο σύγχρονο – δίκαιο – παραγωγικό- ανοιχτό στην κοινωνία. Όπως έχει συμβεί σε πολλές περιοχές της χώρας από προσπάθειες ηρωικών δασκάλων και καθηγητών που έχουν αναστήσει τα σχολεία τους. Μαζί με κάποιους γονείς που παίρνουν σπίτια τους τις κουρτίνες και τις καθαρίζουν,
που βάφουν μόνοι τους το σχολείο, που πληρώνουν από την τσέπη τους την απογευματινή καθαρίστρια
Να ενισχύσουμε λοιπόν τα θετικά παραδείγματα. Αυτούς που εμπνέουν τα παιδιά μας. Αυτούς που λένε «εμείς θα αλλάξουμε το σχολείο». Κάτι τέτοιο θα έπρεπε να πούμε και εδώ σήμερα. Αλλά αρκούμαστε στις γενικότητες ενώ θα έπρεπε να βάλουμε υψηλούς στόχους:
Να διπλασιάσουμε τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία με προτεραιότητα στις υποβαθμισμένες περιοχές.
Να βάλουμε ως εθνικό στόχο να έχουμε 6 πανεπιστήμια στα 400 πρώτα του κόσμου και 2 στα 200 πρώτα.
Να ξαναπούμε ότι “πολιτεία που δεν έχει σαν βάση της την παιδεία είναι οικοδομή πάνω στην άμμο” -Αδαμάντιος Κοραής. Γιατί καμία χώρα ποτέ δε βγήκε από την κρίση χωρίς να έχει προτεραιότητα την παιδεία.