Χωρίς πάθος ούτε ένα φαγητό της προκοπής δεν κάνεις
Συνέντευξη του Σταύρου στην στο «Αθηνόραμα» και στην δημοσιογράφο Βασιλική Γερονίκου
«Κάθε νέα αρχή έχει ανάγκη και από παλιούς φίλους», είπατε ανακοινώνοντας την επιστροφή των «Πρωταγωνιστών». Τελικά συναντηθήκατε ξανά με το φανατικό κοινό που έκανε τους «Πρωταγωνιστές» μία από τις δημοφιλέστερες εκπομπές της ελληνικής τηλεόρασης;
Συναντηθήκαμε, ναι. Και αυτό είναι υπέροχο, διότι οι «Πρωταγωνιστές» απουσίαζαν επτά χρόνια, αλλά ξαφνικά είναι πάλι όλοι εδώ. Σαν να μην πέρασε μια μέρα. Παλιοί και νέοι φίλοι, άνθρωποι που ξέρουν ένα ένα τα πλάνα των παλιών «Πρωταγωνιστών», μετέχουν ξανά σε αυτή την ωραία περιπέτεια. Συζητάνε για τις δυνατές στιγμές της εκπομπής, μας προτείνουν θέματα, μας κάνουν κριτική για τις αδυναμίες που διέκριναν.
Σας είχε λείψει αυτή η επαφή;
Ναι, αν και ποτέ δεν είχε πραγματικά σταματήσει. Σε μια από τις τελευταίες μου συγκεντρώσεις στην Θεσσαλονίκη, στις παρυφές της πλατείας, ήταν καμιά δεκαριά παιδιά που ενώ δεν συμμετείχαν, δεν χειροκροτούσαν ας πούμε, με παρακολουθούσαν με προσοχή. Όταν τελείωσα την ομιλία, με πλησίασαν και άρχισαν να με ρωτάνε για την επεισόδιο «Τα μυστικά του Έβρου». Ήταν φοιτητές του τμήματος κινηματογράφου του ΑΠΘ, αν θυμάμαι καλά. Τέτοιες απρόσμενες συναντήσεις είχα συνεχώς στα χρόνια της πολιτικής.
«Πάθος για την πραγματικότητα» είναι το νέο σύνθημα των «Πρωταγωνιστών». Τελικά τι χρειάζεται πιο πολύ πάθος, η τηλεόραση ή η πολιτική;
Η ζωή. Η ζωή έχει ανάγκη το πάθος. Άμα δεν ρίχνεσαι με πάθος σ’ αυτό που έχεις μπροστά σου, τότε τίποτε καλό δεν θα βγάλεις. Ούτε εκπομπή, ούτε καν ένα φαγητό της προκοπής.
Να μου επιτρέψετε μια σημειολογική παρατήρηση. Είναι σαν να έχετε μια ειδική σχέση με το «π». Πάντα σας συνοδεύει μια λέξη που ξεκινάει από το «π». Πέρα από τους «Πρωταγωνιστές», κάποτε δημιουργήσατε το «protagon» και τώρα έχετε το pod.gr, μια πλατφόρμα podcast.
Και να σκεφτείτε ότι λόγω της δυσλεξίας δεν είχα ποτέ καλή σχέση με τα μαθηματικά για να πεις ότι επιλέγω τη μαθηματική σταθερά του «π». Ο πατέρας μου λεγόταν Παναγιώτης, αλλά δεν ξέρω αν αυτό μου έχει κληρονομήσει μια καρμική σχέση.
Αναμενόμενη η ερώτηση, αλλά και αναπόφευκτη. Σας λείπει η Βουλή;
Δεν μου λείπει η Βουλή. Ούτε στο ελάχιστο δεν μου λείπει. Και να ξέρετε ότι οι περισσότερες μέρες στην Βουλή είναι βαρετές. Προβλέψιμες συζητήσεις, προβλέψιμες συγκρούσεις, προβλέψιμες αποφάσεις. Και το πιο απογοητευτικό από όλα; Όλοι ψηφίζουν αυτό που έχουν προαποφασίσει χωρίς να αφήνουν την ελάχιστη χαραμάδα να πειστούν από την άλλη άποψη. Αν έκανα καμιά καλή πρόταση, ερχόντουσαν από δεξιά και αριστερά –κυριολεκτικά από δεξιά και αριστερά– και μου έλεγαν «ωραίο είναι αυτό που είπες, αλλά εμείς θα ψηφίσουμε το αντίθετο». Αυτή είναι η Βουλή μας. Ένα πεδίο κομματικών επιδείξεων.
Παλιότερα είχατε αποκαλύψει ότι ένα μέρος της επιτυχίας των «Πρωταγωνιστών» οφειλόταν στην χρήση από μεριάς σας μικρών φωτογραφικών μηχανών και όχι μεγάλων καμερών που παραδοσιακά μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν τα κανάλια.
Ναι, έτσι είναι. Όταν είπα τότε στο κανάλι ότι θα χρησιμοποιήσω ψηφιακές μηχανές DSLR, φρίκαραν. Όταν είδαν όμως ότι η εικόνα ήταν ισάξια, για να μην πω καλύτερη, ησύχασαν. Αυτές οι μηχανές για τις οποίες τότε χρεώθηκα για να τις φέρω από την Αμερική, έκαναν τα γυρίσματα και τις συνεντεύξεις πιο διεισδυτικές. Γιατί άλλο είναι να μπαίνεις στις φυλακές με δυο φωτογραφικές μηχανές, και αλλιώς με δυο κουμούτσες – έτσι τις λέγαμε – που για να τις στήσεις ήθελες μια κουστωδία ανθρώπων. Για να στήσεις ένα τρικάμερο ήθελες οκτώ με δέκα άτομα, κι εμείς στις λήψεις ήμασταν τρεις όλοι κι όλοι.
Σε αυτήν τη δεύτερη περίοδο έχετε επίσης κάποια τεχνολογικού τύπου καινοτομία; Στην πρώτη εκπομπή είδαμε πολλά γυρίσματα με drone.
Ο πήχης έχει ανέβει. Ωραίες εικόνες, ωραία γυρίσματα βλέπεις παντού πλέον στις ψηφιακές πλατφόρμες. Οι νέοι «Πρωταγωνιστές» δίνουν, λοιπόν, ακόμη περισσότερη προσοχή στο κάδρο, στους φωτισμούς, τους ήχους, τις μουσικές. Οι μηχανές μας πια είναι μεν 35 mm, όμως έχουν κινηματογραφικό σένσορα και ικανότητα εγγραφής 4Κ.
Έχετε την παλιά ομάδα ξανά μαζί σας;
Όχι. Υπάρχουν κάποιοι συνεργάτες από το παρελθόν, αλλά οι περισσότεροι είναι καινούργιοι. Νέοι και ανήσυχοι δηλαδή. Όταν βρεις την σωστή αναλογία «νέων» και «παλιών» έχεις και τα καλύτερα αποτελέσματα.
Οι «Πρωταγωνιστές» είχαν πάντα στο επίκεντρο τον καλεσμένο και την ιστορία του, κόντρα στην τάση που ήθελε τον δημοσιογράφο να πλασάρεται ως σταρ (βλ. Όπρα Γουίνφρεϊ, Έλεν ΝτεΤζένερις). Πλέον, η μόδα αυτή αλλάζει. Οι δημοσιογράφοι βγαίνουν από τα ακριβά στούντιο και επενδύουν σε ένα πιο ειλικρινές storytelling (βλ. «Ο επόμενος καλεσμένος μου δεν χρειάζεται συστάσεις» με τον Ντέιβιντ Λέτερμαν). Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτή η αλλαγή;
Ο κόσμος επιζητά περισσότερη πραγματικότητα από αυτή που εμπεριέχεται σε ένα στούντιο με τα δύο τρίτα των πλάνων να είναι του παρουσιαστή. Είναι δύσκολο να σου ανοιχτεί κάποιος με τους προβολείς να κρέμονται από πάνω του. Πρέπει να τον συναντήσεις στον χώρο του ή, τέλος πάντων, σε ένα χώρο που να του είναι οικείος. Δεν μιλώ για τους επαγγελματίες της εικόνας, τους ηθοποιούς ή τους πολιτικούς. Μιλώ για τους δικούς μου πρωταγωνιστές που κατά κανόνα είναι άνθρωποι καθημερινοί.
Είστε ξανά ένα από τα σημαντικά πρόσωπα της ελληνικής τηλεόρασης, δεν ξέρω αν αυτό σας επιτρέπει να κάνετε κριτική στα τηλεοπτικά προγράμματα…
Πάντα έκανα κριτική στην τηλεόραση. Γιατί, σαν όλους τους άλλους, υπάρχουν στιγμές που χαίρομαι με αυτό που βλέπω και άλλες που ντρέπομαι.
Πιστεύετε πως η τηλεόρασή μας κατάφερε να γίνει καλύτερη μετά τα χρόνια της κρίσης; Εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία που της έδωσε η πανδημία που εν μέσω lockdown τη μετέτρεψε στο μοναδικό μέσο ψυχαγωγίας;
Ναι, η τηλεόραση πήρε πόντους στην πανδημία. Αλλά φοβάμαι ότι αυτήν την τηλεθέαση δεν την μετέτρεψε σε εμπιστοσύνη. Τα κανάλια είναι μεγάλα πλοία που δεν στρίβουν εύκολα. Και οι άνθρωποι που είναι στα τιμόνια τους δεν ρισκάρουν όσο θα έπρεπε και έτσι δεν καταλαβαίνουν αν μπορούν να πάνε λίγο μακρύτερα. Υπάρχουν βέβαια οι εξαιρέσεις, αλλά δεν κυριαρχούν. Και αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Πολλά ιδιωτικά δίκτυα στην Ευρώπη είναι χειρότερα από τα δικά μας. Υπάρχουν, όμως, και κάποια που είναι πραγματικά πολύ μπροστά.
Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα που έχει δημιουργήσει η πανδημία;
Η επικράτηση της άποψης ότι όλα μπορούμε να τα συζητάμε· ακόμη και αυτά που δεν τα γνωρίζουμε. Μπορεί δίπλα μας να πεθαίνουν άνθρωποι και κάποιοι που δεν είναι επιστήμονες να συζητούν, στα social media αλλά και στην τηλεόραση, αν είναι καλό ή κακό το εμβόλιο κι αν πρέπει να το κάνουμε ή να μην το κάνουμε. Η Ευρώπη, απουσία μιας ισχυρής ηγεσίας και δέσμια ενός παραλυτικού κοινοβουλίου, αντέδρασε και αυτή τη φορά νωθρά. Το 99% των επιστημόνων είχε μία και μόνο μία πρόταση, και η ηγεσία της Ε.Ε. και, στη συνέχεια, οι ηγεσίες των κρατών μελών, την παζάρεψαν. Ο ασθενής ήταν στο χειρουργείο και οι πολιτικοί έκαναν δημοψήφισμα για να πει ο κόσμος την γνώμη του. Να τον χειρουργήσουμε ή όχι; Λες και παίζαμε σε ριάλιτι. Αυτό θα μας ακολουθεί για πάντα. Όχι μόνο γιατί όλοι χάσαμε φίλους και γνωστούς, αλλά κι επειδή για την πιο αυτονόητη επιλογή θα γεννάται πάντα από εδώ και στο εξής ένα κίνημα ψεκασμένων που θα την αμφισβητεί και θα μας ταλαιπωρεί.
Μπορείτε να μου πείτε ένα σημαντικό πρόσωπο που θα θέλατε να πρωταγωνιστήσει σε ένα από τα επεισόδια της εκπομπής;
Δεν θα σας πω, γιατί πάντα προσπαθώ για το αδύνατο. Οπότε ας μην ανοίξω τα χαρτιά μου για αυτούς που «κυνηγάω» στην Ελλάδα. «Εκτός», πάντως, θα ήθελα να συναντήσω τον Μπομπ Ντίλαν και τη Μαντόνα. Για κάποιο λόγο θεωρώ ότι η κουβέντα μαζί τους θα ήταν συναρπαστική…
Μπορείτε να μας αποκαλύψετε κάποια highlights από τα επόμενα επεισόδια των «Πρωταγωνιστών»;
Όχι, το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι δεν θα είμαι εκεί που περιμένετε να με βρείτε. Αυτό άλλωστε έχει αξία. Να μην προσφέρεις απλά και μόνο αυτό που όλοι περιμένουν. Να χάνεσαι στις παρόδους και όταν βγαίνεις ξανά στον φωταγωγημένο δρόμο να κουβαλάς κάτι καινούργιο μαζί σου.