Απόψεις

6 Νοεμβρίου 2017

Ως κυριότερος παράγοντας ερμηνείας της αυξανόμενης αποχής από τις κάλπες κατά τις τελευταίες δεκαετίες προβάλλεται η αίσθηση μειωμένη πολιτικής αποτελεσματικότητας των πολιτών, δηλαδή η ενίσχυση της άποψης ότι οι πολίτες δεν έχουν λόγο σε αποφάσεις και πρωτοβουλίες της εκάστοτε κυβέρνησης ή των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Κόμματα αποκομμένα από τις ανάγκες των ψηφοφόρων, βουλευτές που αντιμετωπίζουν την πολιτική ως επάγγελμα και διαχειρίζονται τα δημόσια πράγματα χωρίς επαγγελματισμό, ηγεσίες που κληροδοτούν και κληρονομούν θέσεις συναλλασσόμενοι με έναν στενό κύκλο κομματικών ελίτ. Αυτές είναι οι συνηθέστερες επεξηγήσεις του αισθήματος αποξένωσης των πολιτών από την πολιτική. «Πολιτική για εμάς, χωρίς εμάς». Αίσθηση τετελεσμένου που απλώς οι ψηφοφόροι καλούνται να επιβεβαιώσουν επιλέγοντας από μια δεδομένη και προκατασκευασμένη λίστα επιλογών.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η περίπτωση των εκλογών για την ηγεσία ενός νέου κόμματος, προσφέρει τη δυνατότητα επανασύνδεσης των ψηφοφόρων με την πολιτική. Ηγεσία που δε συμφωνείται πίσω από κλειστές πόρτες, πολιτικά χαρακτηριστικά που βρίσκονται ακόμα υπό διαμόρφωση. Μια σπάνια ευκαιρία να «φτιάξεις την επιλογή σου». Ή να προσθέσεις μία επιλογή στην κατά τα άλλα προκατασκευασμένη λίστα επιλογών των εθνικών εκλογών. Οι εκλογές της 12^ης Νοεμβρίου για την επιλογή του αρχηγού του ανώνυμου νέου φορέα του Κέντρου δεν είναι μια εσωκομματική διαδικασία εκλογής ηγεσίας σε ένα προϋπάρχον κόμμα, ούτε μια φόρμουλα συμβιβασμού μεταξύ των αρχηγικών εγωισμών των επικεφαλής δύο κοινοβουλευτικών κομμάτων. Όμως ακόμα και αν ήταν έτσι, θα επρόκειτο σαφώς και για μια –παράλληλη και ίσως ακούσια– ευκαιρία δημιουργίας ενός νέου κόμματος από «τα κάτω». Αναμφίβολα, οι εκλογές της προσεχούς Κυριακής θα πρέπει να αφορούν όλους εκείνους που αισθάνονται πολιτικά αποξενωμένοι από τα υπάρχοντα κόμματα.

Όμως η συμμετοχή στις κάλπες για τον νέο φορέα θα πρέπει να αφορά ακόμα και εκείνους που έχουν σχηματισμένες πρώτες προτιμήσεις για τις επόμενες εκλογές. Σε μια περίοδο αποδεδειγμένης μεταβλητότητας του λόγου των κομμάτων και εμπεδωμένης ανάγκης σχηματισμού ευρύτερων συμμαχιών, είτε στην κυβέρνηση, είτε στο κοινοβούλιο, η «πρώτη προτίμηση» δεν μπορεί να είναι ούτε βέβαιη, ούτε επαρκής. Μικρές ή μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις στη μελλοντική κατεύθυνση πολιτικής του κόμματος το οποίο σήμερα αποτελεί την επιλογή μας ίσως καταστήσουν χρήσιμη τη δεύτερη επιλογή μας. Ακόμα και αν το κόμμα της πρώτης επιλογής μας μείνει αταλάντευτα προσηλωμένο στην κατεύθυνση της αρεσκείας μας, η παρουσία εντός του κοινοβουλίου κομμάτων και ανθρώπων που μοιράζονται παρόμοιες θέσεις με αυτές του «δικού μας κόμματος» θα πρέπει να κεντρίζει το ενδιαφέρον μας. Υπό αυτήν την έννοια, οι εκλογές της προσεχούς Κυριακής θα πρέπει να αφορούν και όσους αντιλαμβάνονται την αξία των μεγάλων πλειοψηφιών εντός του επόμενου κοινοβουλίου.

Τόσο οι αποξενωμένοι ψηφοφόροι, όσο και εκείνοι που φέρονται να έχουν επιλέξει το κόμμα εκείνο που θα βελτιώσει τους όρους οικονομικής και κοινωνικής συμβίωσης στη χώρα μας, έχουν να κερδίσουν από τη συμμετοχή τους στις κάλπες της 12^ης Νοεμβρίου. Αν δεν το κάνουν, θα έχουν χάσει μια σπάνια ευκαιρία να δημιουργήσουν οι ίδιοι την επιλογή τους ή την εναλλακτική τους.

Του Γιάννη Κωνσταντινίδη, Επίκουρου Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας και Διευθυντή του Ινστιτούτου «Π Τετράγωνο – Πρόοδος στην Πράξη»